Hóa chất được sử dụng rộng rãi trong sản xuất, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe và môi trường nếu không được quản lý đúng cách. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm an toàn hóa chất, cập nhật quy định pháp luật và mức phạt mới nhất năm 2025, đồng thời gợi ý địa chỉ huấn luyện an toàn hóa chất uy tín dành cho doanh nghiệp.
An toàn hóa chất là gì?
An toàn hóa chất là tập hợp các biện pháp quản lý, kỹ thuật và huấn luyện nhằm phòng ngừa rủi ro do hóa chất gây ra trong quá trình sản xuất, lưu trữ, vận chuyển và sử dụng. Mục tiêu của công tác này là bảo vệ sức khỏe con người, môi trường và tài sản, đặc biệt trong các ngành có sử dụng hóa chất độc hại như: sản xuất sơn, xi mạ, thực phẩm, xử lý nước, điện tử, hay dệt nhuộm.
Hóa chất độc hại trong công nghiệp
Hóa chất độc hại trong công nghiệp
Trong hoạt động sản xuất, hóa chất là yếu tố không thể thiếu nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được quản lý đúng cách. Dưới đây là những nhóm hóa chất độc hại phổ biến trong công nghiệp mà doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý:
- Axit và bazơ mạnh (H₂SO₄, HCl, NaOH): có khả năng ăn mòn kim loại, gây bỏng nặng cho da và mắt khi tiếp xúc trực tiếp.
- Dung môi hữu cơ (Acetone, Toluene, Xylene): dễ bay hơi, dễ cháy nổ, gây tổn thương gan, thận và hệ thần kinh khi hít phải lâu dài.
- Khí độc công nghiệp (Amoniac, Clo, H₂S): có thể gây ngạt, bỏng hô hấp, thậm chí tử vong trong môi trường kín.
- Hóa chất oxy hóa mạnh (Peroxide, Nitrat, Clorat): dễ phản ứng với chất hữu cơ, gây cháy nổ hoặc phát sinh khí độc.
- Kim loại nặng (Chì, Thủy ngân, Cadimi): tích tụ trong cơ thể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh và chức năng gan thận.
Mức độ nguy hiểm khi làm việc với hóa chất
Mức độ nguy hiểm khi làm việc với hóa chất
Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào độc tính, nồng độ, thời gian tiếp xúc và cách tiếp xúc (qua da, hô hấp hoặc đường ăn uống).
Một số nguy cơ thường gặp gồm:
- Gây bỏng và tổn thương da, mắt: Các hóa chất ăn mòn như axit, bazơ mạnh có thể gây bỏng sâu, hỏng giác mạc.
- Ngộ độc cấp tính: Hít phải hơi khí độc như amoniac, clo hoặc hydro sulfua có thể gây ngạt, hôn mê, thậm chí tử vong.
- Ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe: Tiếp xúc thường xuyên với dung môi hữu cơ hoặc kim loại nặng có thể gây tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, và ung thư.
- Nguy cơ cháy nổ: Hóa chất dễ bay hơi, dễ cháy như xăng, toluen, acetone có thể phát nổ khi gặp nguồn nhiệt.
- Ô nhiễm môi trường: Rò rỉ hoặc thải bỏ hóa chất không đúng cách có thể gây ô nhiễm đất, nước và không khí.
Quy định phát luật về an toàn hóa chất
Dưới đây là các văn bản pháp luật quan trọng đang có hiệu lực:
- Luật Hóa chất 2007 (sửa đổi, bổ sung năm 2025): Là văn bản nền tảng quy định về quản lý hóa chất, phân loại, ghi nhãn, đánh giá rủi ro và xây dựng kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất.
- Nghị định 113/2017/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 82/2022/NĐ-CP): Hướng dẫn chi tiết việc khai báo, điều kiện sản xuất, kinh doanh và quản lý hóa chất nguy hiểm. Đồng thời, yêu cầu người lao động phải được huấn luyện an toàn hóa chất định kỳ.
- Thông tư 32/2017/TT-BCT: Quy định quy trình khai báo hóa chất sản xuất, nhập khẩu và lưu thông trong nước, giúp cơ quan quản lý kiểm soát nguồn gốc hóa chất trên thị trường.
- Nghị định 136/2020/NĐ-CP về phòng cháy chữa cháy: Bắt buộc cơ sở có kho chứa hoặc sản xuất hóa chất dễ cháy nổ phải trang bị hệ thống PCCC đạt chuẩn và có phương án xử lý sự cố.
- Nghị định 45/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm môi trường: Quy định mức phạt đối với các hành vi vi phạm an toàn hóa chất, như xả thải độc hại, không có hồ sơ an toàn hoặc huấn luyện người lao động không đầy đủ.
- Các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN, TCVN): Đưa ra tiêu chuẩn cụ thể về bảo quản, vận chuyển, giới hạn tiếp xúc và điều kiện an toàn đối với từng loại hóa chất.
Mức phạt khi vi phạm an toàn hóa chất?
Theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP, mức phạt cụ thể được áp dụng như sau:
- Phạt từ 10 – 30 triệu đồng: Đối với hành vi không khai báo hóa chất, không lập hoặc không lưu giữ phiếu an toàn hóa chất (SDS).
- Phạt từ 30 – 70 triệu đồng: Khi không tổ chức huấn luyện an toàn hóa chất cho người lao động hoặc không có biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất.
- Phạt từ 70 – 150 triệu đồng: Khi sản xuất, kinh doanh hoặc lưu trữ hóa chất nguy hiểm không có giấy phép hoặc không đạt điều kiện an toàn kỹ thuật.
- Phạt đến 500 triệu đồng hoặc đình chỉ hoạt động: Nếu hành vi gây rò rỉ, phát tán hóa chất độc hại, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hoặc gây thương tích, thiệt hại đến tính mạng con người.
- Truy cứu trách nhiệm hình sự: Trong trường hợp hành vi vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng, doanh nghiệp hoặc cá nhân có thể bị truy tố theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017).
Ngoài tiền phạt, tổ chức và cá nhân vi phạm còn có thể bị:
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.
- Buộc khắc phục hậu quả, xử lý, tiêu hủy hóa chất tồn dư.
- Tạm đình chỉ hoặc thu hồi giấy phép hoạt động.
Huấn luyện an toàn hóa chất ở đâu?
Huấn luyện an toàn hóa chất là yêu cầu bắt buộc theo Luật Hóa chất và Nghị định 113/2017/NĐ-CP, nhằm đảm bảo người lao động hiểu rõ đặc tính nguy hiểm của hóa chất, cách sử dụng an toàn và xử lý khi xảy ra sự cố.
Hiện nay, An Toàn Nhân Viên là đơn vị được cấp phép huấn luyện an toàn hóa chất cho doanh nghiệp và cá nhân trên toàn quốc.
Chương trình huấn luyện tại An Toàn Nhân Viên gồm:
- Nhận diện và phân loại hóa chất nguy hiểm.
- Cách đọc và sử dụng Phiếu an toàn hóa chất (SDS).
- Quy trình lưu trữ, vận chuyển và sử dụng hóa chất an toàn.
- Biện pháp phòng ngừa, ứng phó và sơ cứu khi xảy ra rò rỉ, cháy nổ hoặc phơi nhiễm.
- Thực hành xử lý tình huống thực tế tại nơi làm việc.
Lợi ích khi tham gia khóa huấn luyện:
- Người học được cấp chứng chỉ an toàn hóa chất theo quy định của Bộ Công Thương.
- Doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu pháp lý trong kiểm tra, đánh giá an toàn lao động.
- Giảm thiểu rủi ro về tai nạn, cháy nổ, ngộ độc hóa chất trong quá trình sản xuất.
Nếu doanh nghiệp của bạn đang cần đào tạo hoặc cấp chứng chỉ an toàn hóa chất, hãy liên hệ An Toàn Nhân Viên để được tư vấn chương trình phù hợp và tổ chức huấn luyện tận nơi.
Câu hỏi thường gặp về an toàn hóa chất
Những ai bắt buộc phải huấn luyện an toàn hóa chất?
Tất cả người lao động trực tiếp làm việc với hóa chất hoặc tại khu vực có hóa chất nguy hiểm đều phải được huấn luyện và cấp chứng chỉ an toàn hóa chất theo quy định.
Hồ sơ an toàn hóa chất (SDS) gồm những nội dung gì?
SDS (Safety Data Sheet) gồm 16 mục như: thông tin sản phẩm, cảnh báo nguy hiểm, biện pháp xử lý khi tiếp xúc, phòng cháy chữa cháy, lưu trữ và vận chuyển an toàn…
Vi phạm an toàn hóa chất bị phạt bao nhiêu?
Tùy mức độ vi phạm, cá nhân và tổ chức có thể bị phạt từ 10 triệu đến 500 triệu đồng, thậm chí bị đình chỉ hoạt động hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Chứng chỉ an toàn hóa chất có thời hạn bao lâu?
Có giá trị 2 năm, sau đó phải huấn luyện lại để cập nhật kiến thức và quy định mới.
An toàn hóa chất không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo sức khỏe, môi trường và sự bền vững của doanh nghiệp. Việc tuân thủ đúng quy định, huấn luyện định kỳ và xây dựng quy trình kiểm soát rủi ro giúp doanh nghiệp phòng ngừa sự cố, tránh bị xử phạt và tạo môi trường làm việc an toàn.
Nếu doanh nghiệp của bạn đang cần huấn luyện, cấp chứng chỉ hoặc tư vấn an toàn hóa chất, hãy liên hệ An Toàn Nhân Viên để được hỗ trợ toàn diện, đúng quy định và hiệu quả nhất.
Thêm bình luận