Ở bất kỳ môi trường làm việc nào — từ nhà máy, công trường đến văn phòng — an toàn lao động luôn là yếu tố sống còn để bảo vệ con người và duy trì hoạt động ổn định của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không ít vụ tai nạn lao động vẫn xảy ra mỗi năm do chủ quan, thiếu kiến thức hoặc chưa tuân thủ quy định.
Bài viết dưới đây sẽ giải thích cho bạn An toàn lao động là gì?, khái niệm an toàn lao động theo luật Việt Nam, các quy định mới nhất, cùng những biện pháp doanh nghiệp cần áp dụng để phòng ngừa rủi ro và xây dựng môi trường làm việc an toàn, bền vững.
An toàn lao động là gì?
Theo khoản 2 Điều 3 của Luật An toàn, vệ sinh lao động (số 84/2015/QH13), an toàn lao động được định nghĩa như sau:
“An toàn lao động là giải pháp phòng, chống tác động của các yếu tố nguy hiểm nhằm bảo đảm không xảy ra thương tật, tử vong đối với con người trong quá trình lao động.”
Theo báo cáo của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, năm 2024, cả nước xảy ra 8.286 vụ tai nạn lao động, làm 8.472 người bị nạn và 727 người tử vong, thiệt hại vật chất ước tính hơn 42.500 tỷ đồng, tăng hơn 60% so với năm 2023. Các vụ tai nạn chủ yếu tập trung ở các ngành xây dựng, khai thác và cơ khí – nơi tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy hiểm.
Nguyên nhân được xác định là do công tác huấn luyện an toàn còn hình thức, thiếu kiểm định thiết bị, người lao động chưa được trang bị đầy đủ bảo hộ, cùng với ý thức chấp hành quy trình làm việc an toàn còn hạn chế. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa có bộ phận chuyên trách về an toàn lao động hoặc chưa thực hiện đánh giá rủi ro định kỳ.
Những con số trên cho thấy, dù khung pháp lý về an toàn lao động ở Việt Nam đã khá hoàn chỉnh, nhưng việc thực thi vẫn chưa hiệu quả. Để giảm thiểu tai nạn và thiệt hại, cần nâng cao nhận thức, tăng cường huấn luyện và kiểm tra định kỳ, coi an toàn lao động là nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Nguồn tham khảo: Bộ lao động – Thương binh và xã hội
Vì sao cần công tác an toàn lao động?
Công tác an toàn lao động giúp ngăn ngừa tai nạn và bảo vệ sức khỏe người lao động.
Công tác an toàn lao động đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ tính mạng, sức khỏe người lao động và đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định, bền vững. Trong môi trường làm việc có nhiều yếu tố nguy hiểm như máy móc, điện, hóa chất, hay làm việc ở độ cao — chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Thực tế cho thấy, mỗi vụ tai nạn lao động không chỉ gây thiệt hại trực tiếp về con người và tài sản, mà còn ảnh hưởng đến uy tín, tiến độ, chi phí và tinh thần làm việc trong doanh nghiệp. Việc triển khai công tác an toàn lao động giúp ngăn ngừa rủi ro trước khi xảy ra, giảm chi phí khắc phục hậu quả, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng công việc.
Ngoài ra, theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015, mọi doanh nghiệp đều có trách nhiệm xây dựng và duy trì hệ thống quản lý an toàn lao động, tổ chức huấn luyện, kiểm tra định kỳ và đảm bảo người lao động được làm việc trong điều kiện an toàn.
Tóm lại, an toàn lao động không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là nền tảng của phát triển bền vững, thể hiện trách nhiệm xã hội và văn hóa doanh nghiệp trong thời kỳ hiện đại hóa.
Quy định về an toàn lao động mới nhất
Các quy định về an toàn lao động tại Việt Nam hiện được điều chỉnh bởi Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 và các nghị định, thông tư hướng dẫn mới ban hành trong năm 2025. Dưới đây là những nội dung cốt lõi mà người lao động và doanh nghiệp cần nắm rõ:
1. Quy định về nghĩa vụ và trách nhiệm
Theo Điều 7 và Điều 8 của Luật An toàn, vệ sinh lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm:
- Bảo đảm nơi làm việc đáp ứng tiêu chuẩn an toàn, vệ sinh;
- Trang bị phương tiện bảo hộ lao động, tổ chức khám sức khỏe định kỳ;
- Huấn luyện an toàn cho người lao động trước khi làm việc;
- Báo cáo và khắc phục kịp thời khi xảy ra sự cố hoặc tai nạn.
Người lao động cũng có nghĩa vụ tuân thủ quy trình, sử dụng đúng thiết bị bảo hộ và chủ động báo cáo nguy cơ mất an toàn trong quá trình làm việc.
2. Quy định về huấn luyện và kiểm định kỹ thuật
Căn cứ Nghị định 44/2016/NĐ-CP và các bổ sung năm 2025, doanh nghiệp phải tổ chức huấn luyện an toàn lao động bắt buộc cho:
- Người lao động mới tuyển;
- Người làm công việc có yếu tố nguy hiểm, độc hại;
- Cán bộ phụ trách an toàn, quản lý sản xuất.
Ngoài ra, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt như thang máy, nồi hơi, cần cẩu, bình chịu áp lực… phải được kiểm định kỹ thuật định kỳ theo tiêu chuẩn quốc gia.
3. Quy định về đánh giá rủi ro và kiểm tra nội bộ
Theo hướng dẫn mới của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội năm 2025, doanh nghiệp cần thực hiện đánh giá rủi ro an toàn định kỳ ít nhất một lần mỗi năm, lập kế hoạch phòng ngừa và khắc phục nguy cơ tai nạn. Cơ quan chức năng sẽ tiến hành thanh tra đột xuất nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm hoặc tai nạn nghiêm trọng.
4. Quy định về phối hợp an toàn tại nơi có nhiều nhà thầu
Điều 66 của Luật quy định rõ: tại công trường, khu sản xuất có nhiều đơn vị cùng làm việc, chủ đầu tư hoặc tổng thầu phải lập văn bản phân định trách nhiệm an toàn, đảm bảo mọi hoạt động tuân thủ cùng một hệ thống kiểm soát rủi ro.
5. Các cập nhật mới trong năm 2025
Một số thông tư chuyên ngành, như Thông tư 50/2025/TT-BNNMT, bổ sung quy chuẩn an toàn trong thi công, khai thác và khoan công trình. Ngoài ra, các cơ quan quản lý yêu cầu doanh nghiệp phải cập nhật văn bản pháp lý mới, đồng thời tăng cường huấn luyện về phòng chống thiên tai, cháy nổ và ứng cứu khẩn cấp.
Một số biện pháp đảm bảo an toàn lao động tại doanh nghiệp
Doanh nghiệp triển khai biện pháp an toàn lao động nhằm giảm thiểu rủi ro tại nơi làm việc.
Để giảm thiểu tai nạn và rủi ro trong sản xuất, doanh nghiệp cần thực hiện đồng bộ các biện pháp sau:
- Huấn luyện an toàn lao động định kỳ theo quy định cho toàn bộ người lao động, đặc biệt là người mới và người làm việc trong môi trường nguy hiểm.
- Trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ cá nhân (mũ, găng tay, dây an toàn, mặt nạ, giày chống trượt…) và kiểm tra thường xuyên.
- Kiểm định, bảo dưỡng thiết bị và máy móc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn theo đúng quy định.
- Ban hành quy trình làm việc an toàn cho từng vị trí, kèm cảnh báo nguy hiểm tại nơi sản xuất.
- Tổ chức đánh giá rủi ro định kỳ, lập kế hoạch phòng ngừa và khắc phục sự cố.
- Xây dựng văn hóa an toàn, khuyến khích người lao động chủ động phát hiện và báo cáo nguy cơ mất an toàn.
Những biện pháp này giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn bảo vệ sức khỏe, tính mạng người lao động và duy trì sản xuất ổn định, bền vững.
Vi phạm quy định về an toàn lao động bị xử phạt như thế nào?
Theo Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 và Nghị định 12/2022/NĐ-CP, các hành vi vi phạm quy định về an toàn lao động sẽ bị xử phạt tùy theo mức độ vi phạm và hậu quả gây ra.
- Xử phạt hành chính: Doanh nghiệp không tổ chức huấn luyện an toàn, không trang bị bảo hộ, hoặc không kiểm định thiết bị có thể bị phạt từ 500.000 đồng đến 75.000.000 đồng, tùy hành vi và số lượng người lao động bị ảnh hưởng.
- Truy cứu hình sự: Nếu vi phạm dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như làm chết người hoặc thiệt hại lớn về tài sản, người chịu trách nhiệm có thể bị phạt tù từ 1 đến 12 năm theo Điều 295 Bộ luật Hình sự 2015.
Những quy định này thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật trong việc bảo vệ an toàn tính mạng, sức khỏe người lao động và buộc doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm về an toàn trong sản xuất.
Trung tâm huấn luyện an toàn lao động uy tín tại Việt Nam
Trung tâm huấn luyện an toàn lao động An Toàn Nhân Viên – đối tác đào tạo uy tín toàn quốc.
An Toàn Nhân Viên là đơn vị được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cấp phép hoạt động trong lĩnh vực huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động trên toàn quốc. Trung tâm chuyên cung cấp các khóa đào tạo an toàn lao động theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP, bao gồm:
- Huấn luyện an toàn cho nhóm 1–6 (theo quy định của Bộ);
- Đào tạo phòng chống cháy nổ, sơ cấp cứu, vận hành thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt;
- Cấp chứng chỉ huấn luyện hợp pháp, có giá trị trên toàn quốc;
- Đào tạo trực tiếp tại doanh nghiệp hoặc học online, linh hoạt theo nhu cầu.
Với đội ngũ giảng viên có chuyên môn cao và kinh nghiệm thực tế trong nhiều ngành nghề, An Toàn Nhân Viên cam kết mang lại chương trình huấn luyện sát thực tế – dễ hiểu – dễ áp dụng, giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật và xây dựng môi trường làm việc an toàn, hiệu quả.
Nếu doanh nghiệp bạn đang tìm kiếm đối tác đào tạo an toàn lao động chuyên nghiệp, An Toàn Nhân Viên chính là lựa chọn đáng tin cậy để đồng hành trong mọi dự án sản xuất và xây dựng.
Thêm bình luận