Điện năng mang lại tiện ích to lớn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được sử dụng đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ các quy định an toàn điện mới nhất năm 2025, hiểu mức phạt khi vi phạm và biết những biện pháp bảo vệ an toàn hiệu quả cho người lao động và doanh nghiệp.
An toàn điện là gì?
An toàn điện là tập hợp các quy định, biện pháp kỹ thuật và tổ chức nhằm phòng ngừa nguy cơ điện giật, cháy nổ, hư hại thiết bị và bảo vệ tính mạng con người trong quá trình sử dụng điện. Việc tuân thủ an toàn điện không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo pháp luật mà còn giúp doanh nghiệp duy trì môi trường làm việc ổn định, tránh gián đoạn sản xuất do sự cố điện.
Nguyên tắc an toàn điện?
Trang bị bảo hộ cách điện đầy đủ như găng tay, ủng, thảm và dụng cụ đạt chuẩn.
An toàn điện là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo vệ con người và tài sản trong quá trình sử dụng, vận hành điện. Một số nguyên tắc cơ bản cần tuân thủ gồm:
- Cắt nguồn điện trước khi làm việc để tránh nguy cơ điện giật.
- Trang bị bảo hộ cách điện đầy đủ như găng tay, ủng, thảm và dụng cụ đạt chuẩn.
- Chỉ người có chuyên môn, được huấn luyện an toàn điện mới được thao tác với nguồn điện.
- Không làm việc một mình khi xử lý điện áp cao, cần có người giám sát hỗ trợ.
- Kiểm tra, bảo dưỡng thiết bị và dây dẫn định kỳ để phát hiện rò rỉ, hư hỏng.
- Bố trí biển cảnh báo và rào chắn an toàn tại khu vực có nguy cơ điện giật.
Tuân thủ các nguyên tắc trên giúp phòng ngừa tai nạn điện và đảm bảo an toàn trong lao động, sản xuất.
Quy định an toàn điện mới nhất 2025
Năm 2025, nhiều quy định mới về an toàn điện đã được ban hành, nhằm tăng cường kiểm soát hoạt động sử dụng, vận hành và bảo trì hệ thống điện trong doanh nghiệp, công trình dân dụng và công nghiệp.
Nghị định 62/2025/NĐ-CP
Quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực 2024, tập trung vào bảo vệ công trình điện lực và an toàn trong lĩnh vực điện.
- Yêu cầu huấn luyện, sát hạch, xếp bậc và cấp thẻ an toàn điện cho người làm việc với điện.
- Thẻ an toàn điện được chia thành 5 bậc, người được cấp phải đạt kết quả sát hạch tối thiểu 80%.
- Quy định khoảng cách an toàn giữa công trình, nhà ở và đường dây điện, đồng thời siết chặt quản lý hành lang bảo vệ lưới điện.
- Xác định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư và đơn vị vận hành trong việc kiểm tra, báo cáo và khắc phục sự cố về điện.
Thông tư 41/2025/TT-BCT
Ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện (QCVN 25:2025/BCT), thay thế quy chuẩn cũ.
- Cập nhật các yêu cầu kỹ thuật trong thiết kế, thi công, vận hành và bảo trì hệ thống điện.
- Tăng cường tiêu chuẩn về bảo vệ con người và thiết bị khi làm việc trong môi trường có điện áp cao.
Thông tư 02/2025/TT-BCT
Hướng dẫn chi tiết về bảo vệ công trình điện lực và an toàn trong hoạt động điện lực, áp dụng với các đơn vị phát, truyền tải, phân phối và bán điện.
- Bổ sung quy định về kiểm tra định kỳ, đánh giá kỹ thuật và bảo dưỡng công trình điện.
- Nêu rõ quy trình báo cáo, trách nhiệm xử lý khi xảy ra sự cố mất an toàn.
Thông tư 05/2021/TT-BCT
Vẫn còn hiệu lực, quy định các nội dung liên quan đến huấn luyện, cấp thẻ, nối đất, biển báo và tiêu chuẩn an toàn điện tại nơi làm việc.
Mức phạt khi vi phạm an toàn điện?
Theo Nghị định 62/2025/NĐ-CP và Nghị định 17/2022/NĐ-CP, hành vi vi phạm quy định về an toàn điện có thể bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Một số mức phạt phổ biến gồm:
- Không huấn luyện an toàn, sát hạch cho người lao động: phạt từ 10 – 20 triệu đồng.
- Sử dụng lao động không có thẻ an toàn điện hoặc làm việc sai bậc an toàn: phạt 15 – 30 triệu đồng.
- Thi công, sửa chữa khi chưa cắt điện hoặc không thực hiện biện pháp cách ly nguồn điện: phạt 30 – 50 triệu đồng.
- Không kiểm định định kỳ thiết bị điện có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn: phạt 20 – 40 triệu đồng.
- Không lắp đặt biển cảnh báo, rào chắn hoặc biển cấm tại khu vực nguy hiểm: phạt 5 – 10 triệu đồng.
- Vi phạm hành lang bảo vệ an toàn lưới điện cao áp, như xây dựng, trồng cây hoặc để vật liệu trong phạm vi bảo vệ: phạt 20 – 70 triệu đồng tùy mức độ.
- Gây sự cố điện, cháy nổ, tai nạn chết người do vi phạm quy định an toàn: ngoài phạt tiền còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự.
Biện pháp đảm bảo an toàn điện
Biện pháp đảm bảo an toàn điện
Để hạn chế rủi ro và đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng điện, các cá nhân và doanh nghiệp cần thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp kỹ thuật và quản lý sau:
- Huấn luyện và cấp thẻ an toàn điện cho người lao động trực tiếp làm việc với điện, đảm bảo họ có đủ kiến thức và kỹ năng xử lý tình huống nguy hiểm.
- Kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện định kỳ, kịp thời phát hiện và thay thế dây dẫn, thiết bị hư hỏng hoặc có dấu hiệu quá tải.
Ngắt nguồn điện trước khi sửa chữa hoặc bảo trì, tuyệt đối không thao tác trên đường dây, máy móc khi chưa cắt điện. - Trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ cách điện như găng tay, ủng, thảm, dụng cụ cách điện đạt tiêu chuẩn.
- Lắp đặt hệ thống nối đất và chống rò điện cho thiết bị, đặc biệt là tại khu vực ẩm ướt, nhà xưởng, công trình xây dựng.
- Bố trí biển cảnh báo, rào chắn và khóa an toàn tại các khu vực nguy hiểm, tủ điện, trạm biến áp.
- Giám sát điện năng tiêu thụ, tránh sử dụng cùng lúc nhiều thiết bị có công suất lớn gây quá tải mạch điện.
- Thực hiện kiểm định an toàn điện định kỳ theo quy định của Bộ Công Thương đối với các thiết bị, hệ thống có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn.
Câu hỏi thường gặp về an toàn điện
Ai cần được huấn luyện và cấp thẻ an toàn điện?
Tất cả người lao động trực tiếp làm việc với điện — như thợ điện, kỹ sư vận hành, công nhân bảo trì — đều phải được huấn luyện và cấp thẻ an toàn điện theo Nghị định 62/2025/NĐ-CP.
Thẻ an toàn điện có bao nhiêu bậc?
Theo quy định mới, thẻ an toàn điện được chia thành 5 bậc (từ 1/5 đến 5/5), tùy theo mức độ công việc và trình độ chuyên môn của người lao động.
Mức phạt khi vi phạm quy định an toàn điện là bao nhiêu?
Cá nhân vi phạm có thể bị phạt từ 10 đến 20 triệu đồng, tổ chức vi phạm từ 30 đến 200 triệu đồng tùy mức độ. Nếu gây tai nạn chết người, có thể bị xử lý hình sự.
Khoảng cách an toàn khi làm việc gần đường dây điện là bao nhiêu?
Khoảng cách tối thiểu phụ thuộc vào cấp điện áp. Ví dụ: từ 0,7 m đối với điện áp dưới 1 kV và từ 3 m trở lên với điện áp 110 kV.
Những thiết bị nào cần kiểm định an toàn điện định kỳ?
Máy biến áp, cầu dao, tủ điện, máy phát điện, thiết bị hàn điện và các thiết bị điện cầm tay trong môi trường ẩm ướt đều phải được kiểm định theo quy định.
Ai chịu trách nhiệm khi xảy ra sự cố điện trong doanh nghiệp?
Người sử dụng lao động (chủ doanh nghiệp) chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức huấn luyện, giám sát, bảo dưỡng hệ thống điện và xử lý khi có sự cố.
Đơn vị nào có thẩm quyền kiểm tra, giám sát an toàn điện?
Cơ quan thanh tra của Bộ Công Thương, Sở Công Thương và Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp là các đơn vị có thẩm quyền kiểm tra, xử phạt vi phạm về an toàn điện.
Tuân thủ quy định an toàn điện là trách nhiệm bắt buộc để bảo vệ người lao động và tài sản. Doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật quy định mới, huấn luyện định kỳ và kiểm tra hệ thống điện nhằm phòng ngừa rủi ro, đảm bảo vận hành an toàn và bền vững.
Thêm bình luận