Huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) là hoạt động bắt buộc nhằm giúp người lao động hiểu rõ rủi ro nghề nghiệp và biết cách phòng tránh tai nạn trong quá trình làm việc. Để đảm bảo tính thống nhất, Nhà nước đã ban hành nhiều quy định cụ thể về đối tượng, nội dung và hình thức huấn luyện. Dưới đây là tổng hợp quy định về huấn luyện an toàn lao độngmới nhất năm 2025 mà doanh nghiệp cần nắm rõ.
Cơ sở pháp lý về huấn luyện an toàn vệ sinh lao động
Công tác huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) được quy định rõ trong hệ thống pháp luật Việt Nam, nhằm đảm bảo mọi người lao động đều được trang bị đầy đủ kiến thức về an toàn trước khi làm việc. Các văn bản pháp lý quan trọng bao gồm:
- Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015: Là nền tảng pháp lý cao nhất, quy định trách nhiệm của người sử dụng lao động, người lao động và các tổ chức liên quan trong việc bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động.
- Nghị định 44/2016/NĐ-CP của Chính phủ: Là văn bản hướng dẫn chi tiết công tác huấn luyện ATVSLĐ, quy định rõ:
- Đối tượng bắt buộc phải huấn luyện (chia thành 6 nhóm).
- Thời gian, nội dung, hình thức huấn luyện.
- Điều kiện cấp phép và trách nhiệm của đơn vị huấn luyện.
- Thông tư 31/2018/TT-BLĐTBXH: Ban hành chương trình khung huấn luyện an toàn lao động, quy định thời lượng tối thiểu, yêu cầu kiểm tra và cấp chứng chỉ, thẻ an toàn.
- Nghị định 12/2022/NĐ-CP: Quy định mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động – an toàn – vệ sinh lao động. Doanh nghiệp không tổ chức huấn luyện hoặc huấn luyện không đúng quy định sẽ bị xử phạt nghiêm.
- Các văn bản hướng dẫn bổ sung giai đoạn 2023–2025 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về việc đẩy mạnh hình thức huấn luyện trực tuyến (online), đảm bảo linh hoạt nhưng vẫn tuân thủ nội dung bắt buộc.
Từ các quy định trên, có thể thấy việc tổ chức huấn luyện ATVSLĐ là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc, đồng thời là cơ sở để doanh nghiệp chứng minh tuân thủ an toàn khi thanh tra, kiểm tra lao động.
Ai phải tham gia huấn luyện an toàn lao động?
Tham gia huấn luyện an toàn lao động
Theo Điều 17 Nghị định 44/2016/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Khoản 5 Điều 1 Nghị định 140/2018/NĐ-CP, mọi cá nhân tham gia lao động, quản lý hoặc giám sát hoạt động sản xuất, kinh doanh đều phải được huấn luyện an toàn lao động (ATVSLĐ) theo 06 nhóm đối tượng sau:
- Nhóm 1 – Người quản lý, lãnh đạo: chủ doanh nghiệp, giám đốc, phó giám đốc, trưởng/phó phòng, quản đốc phân xưởng, người phụ trách công tác sản xuất, kỹ thuật, kinh doanh.
- Nhóm 2 – Người làm công tác an toàn, vệ sinh lao động: cán bộ chuyên trách hoặc bán chuyên trách về an toàn, vệ sinh lao động; người giám sát trực tiếp tại nơi làm việc.
- Nhóm 3 – Người lao động làm công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn: Là những người làm việc trong môi trường nguy hiểm hoặc sử dụng máy móc, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về ATLĐ theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
- Nhóm 4 – Người lao động khác: Là người lao động không thuộc các nhóm 1, 2, 3, 5, 6, bao gồm cả người học nghề, tập nghề, thử việc.
- Nhóm 5 – Người làm công tác y tế: Gồm các bác sĩ, y tá, cán bộ y tế cơ sở trực tiếp theo dõi sức khỏe người lao động, sơ cứu tai nạn và phòng chống bệnh nghề nghiệp.
- Nhóm 6 – An toàn, vệ sinh viên: Là người lao động trực tiếp được tổ bầu, có hiểu biết và gương mẫu trong công tác an toàn, vệ sinh lao động.
Quy định về công tác huấn luyện ATVSLĐ trong doanh nghiệp
Công tác huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp, tổ chức, cơ sở sản xuất theo Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 và Nghị định 44/2016/NĐ-CP. Dưới đây là các quy định chính mà doanh nghiệp cần nắm rõ:
1. Mục tiêu của công tác huấn luyện
- Trang bị kiến thức, kỹ năng nhận diện và phòng ngừa rủi ro trong lao động.
- Đảm bảo người lao động nắm vững quy trình làm việc an toàn, sử dụng đúng thiết bị, phương tiện bảo hộ.
- Giảm thiểu tai nạn, sự cố, bệnh nghề nghiệp và tăng hiệu quả sản xuất.
2. Đối tượng phải huấn luyện
Tất cả 06 nhóm đối tượng được quy định tại Điều 17 Nghị định 44/2016/NĐ-CP (gồm người quản lý, cán bộ an toàn, công nhân, vệ sinh viên, y tế cơ sở…).
Không được bố trí người lao động chưa qua huấn luyện an toàn làm việc, đặc biệt trong các ngành nghề có yếu tố nguy hiểm.
3. Thời điểm tổ chức huấn luyện
- Khi tuyển dụng mới: Người lao động phải được huấn luyện trước khi bắt đầu làm việc.
- Định kỳ: Tối thiểu 1 lần/năm đối với nhóm có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn.
- Khi thay đổi công việc, thiết bị, công nghệ: Cần huấn luyện lại để đảm bảo an toàn theo quy trình mới.
4. Nội dung huấn luyện
Tùy theo từng nhóm đối tượng, chương trình huấn luyện bao gồm:
- Kiến thức pháp luật về ATVSLĐ.
- Nhận diện mối nguy và biện pháp kiểm soát rủi ro.
- Kỹ năng sơ cứu, thoát hiểm, xử lý sự cố.
- Quy trình làm việc an toàn với máy móc, thiết bị, hóa chất.
Nội dung huấn luyện phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hoặc thực hiện theo chương trình chuẩn do Bộ LĐ-TB&XH ban hành.
5. Lưu hồ sơ và kiểm tra kết quả
- Doanh nghiệp phải lưu hồ sơ huấn luyện tối thiểu 5 năm, gồm danh sách học viên, nội dung, kết quả kiểm tra.
- Người đạt yêu cầu sẽ được cấp chứng chỉ hoặc thẻ an toàn lao động.
- Kết quả huấn luyện là căn cứ pháp lý khi thanh tra, kiểm tra hoặc điều tra tai nạn.
6. Trách nhiệm của doanh nghiệp
- Lập kế hoạch huấn luyện định kỳ hàng năm.
- Chỉ được thuê hoặc hợp tác với đơn vị đủ điều kiện huấn luyện (theo quy định tại Điều 14 Nghị định 44/2016/NĐ-CP).
- Chi trả toàn bộ chi phí huấn luyện cho người lao động.
Quy định về cán bộ an toàn chuyên trách
Quy định về cán bộ an toàn chuyên trách
Cán bộ an toàn vệ sinh lao động là người chịu trách nhiệm theo dõi, giám sát và đảm bảo an toàn cho người lao động trong doanh nghiệp. Theo Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 và Nghị định 39/2016/NĐ-CP, mỗi doanh nghiệp phải bố trí cán bộ an toàn phù hợp với quy mô và mức độ rủi ro của công việc.
Doanh nghiệp có từ 300 lao động trở lên phải có ít nhất một cán bộ an toàn chuyên trách. Với 100–300 lao động, có thể bố trí người bán chuyên trách, còn dưới 100 lao động được phép kiêm nhiệm, nhưng vẫn phải được huấn luyện và cấp chứng chỉ theo quy định. Trường hợp môi trường làm việc độc hại, cơ quan quản lý có thể yêu cầu bố trí cán bộ chuyên trách dù doanh nghiệp nhỏ.
Cán bộ an toàn phải có trình độ kỹ thuật phù hợp, kinh nghiệm thực tế và được huấn luyện nhóm 2 theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP. Họ là người tham mưu cho lãnh đạo về công tác an toàn, kiểm tra hiện trường, hướng dẫn người lao động tuân thủ quy trình, tổ chức huấn luyện và xử lý sự cố.
Doanh nghiệp có trách nhiệm bố trí đúng người, đúng năng lực, cung cấp đầy đủ phương tiện làm việc và tạo điều kiện cho cán bộ an toàn tham gia các khóa bồi dưỡng định kỳ. Đây là lực lượng giữ vai trò then chốt giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, giảm rủi ro và bảo vệ người lao động.
Thẩm quyền và điều kiện của đơn vị tổ chức huấn luyện
Theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP và Thông tư 31/2018/TT-BLĐTBXH, chỉ những đơn vị được Bộ hoặc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động mới được phép tổ chức khóa học và cấp chứng chỉ hợp pháp cho học viên.
Đơn vị huấn luyện phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Đội ngũ giảng viên đạt chuẩn, có chứng chỉ huấn luyện nhóm 1 hoặc nhóm 2, am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm thực tế.
- Cơ sở vật chất đảm bảo, gồm phòng học, thiết bị giảng dạy, mô hình thực hành và các điều kiện an toàn cần thiết.
- Chương trình đào tạo đúng quy định, bám sát khung nội dung do Bộ LĐ-TB&XH ban hành, phù hợp từng nhóm đối tượng huấn luyện.
Việc lựa chọn đúng đơn vị đủ điều kiện giúp doanh nghiệp đảm bảo tính pháp lý của chứng chỉ, đồng thời nâng cao chất lượng công tác huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động.
Hình thức và thời hạn chứng chỉ huấn luyện
Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh lao động
Sau khi hoàn thành chương trình huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động và vượt qua bài kiểm tra đạt yêu cầu, người học sẽ được cấp chứng nhận hoặc thẻ an toàn lao động tùy theo nhóm đối tượng được huấn luyện.
Theo quy định hiện hành, người thuộc nhóm 1, 2, 5 thường được cấp Giấy chứng nhận huấn luyện (chứng chỉ an toàn lao động), trong khi người lao động trực tiếp làm việc thuộc nhóm 3 được cấp Thẻ an toàn để mang theo khi làm việc. Nhóm 6 có thể được cấp chứng nhận hoặc thẻ tùy theo tính chất công việc và yêu cầu của đơn vị tổ chức.
Thời hạn hiệu lực của chứng chỉ hoặc thẻ an toàn thông thường là 2 năm, kể từ ngày được cấp. Hết thời hạn này, người lao động và người quản lý phải tham gia huấn luyện định kỳ để được đánh giá lại năng lực và cấp mới chứng chỉ/thẻ, đảm bảo duy trì đủ điều kiện làm việc an toàn.
Mức xử phạt khi không tuân thủ quy định huấn luyện an toàn lao động
Doanh nghiệp không tổ chức huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động theo quy định sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP (thay thế Nghị định 28/2020/NĐ-CP).
Cụ thể:
- Phạt từ 5 – 10 triệu đồng đối với cá nhân, 10 – 20 triệu đồng đối với tổ chức nếu không tổ chức huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động trước khi làm việc.
- Phạt 1 – 3 triệu đồng/người lao động nếu người sử dụng lao động bố trí công việc khi chưa được huấn luyện hoặc chưa có thẻ an toàn.
- Phạt 20 – 40 triệu đồng nếu đơn vị tổ chức huấn luyện khi chưa được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện.
- Ngoài ra, doanh nghiệp có thể bị đình chỉ hoạt động hoặc buộc tổ chức huấn luyện lại cho toàn bộ nhân viên.
Việc tuân thủ đúng quy định huấn luyện không chỉ giúp tránh bị xử phạt mà còn bảo đảm môi trường làm việc an toàn, hạn chế rủi ro và nâng cao uy tín của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp nên tổ chức huấn luyện an toàn ở đâu?
Để đảm bảo chứng chỉ huấn luyện hợp lệ và được pháp luật công nhận, doanh nghiệp nên lựa chọn đơn vị được Bộ hoặc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cấp phép đủ điều kiện huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động.
An Toàn Nhân Viên là đơn vị huấn luyện được cấp phép chính thức, chuyên tổ chức đào tạo đầy đủ 6 nhóm an toàn lao động theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP và Thông tư 31/2018/TT-BLĐTBXH. Trung tâm sở hữu đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất đạt chuẩn và chương trình huấn luyện thực tế, bám sát quy định mới nhất.
Doanh nghiệp có thể lựa chọn:
- Huấn luyện trực tiếp tại doanh nghiệp – phù hợp cho nhóm đông nhân viên, tiết kiệm chi phí đi lại.
- Huấn luyện tại trung tâm hoặc trực tuyến – linh hoạt cho cá nhân hoặc nhóm nhỏ.
Với phương châm “Huấn luyện đúng – đủ – đạt chuẩn”, An Toàn Nhân Viên cam kết hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu pháp lý, nâng cao ý thức an toàn và giảm thiểu rủi ro trong quá trình làm việc.
Thêm bình luận